W podróży do lepszego świata

Pakujemy manatki, Teatr im. J. Osterwy, Lublin

/zjava/

Zdezelowane autobusy, prowizoryczne sprzęty, biedne wyposażenie otoczenia postaci występujących w sztuce „Pakujemy manatki” Hanocha Levina są doskonałym tłem dla dramatów ludzkich, rozgrywających się na scenie w tym spektaklu. Określiłabym funkcjonowanie bohaterów jako ciągłe życie na walizkach – jest to rekwizyt często pojawiający się w tej sztuce. Nic tu nie jest stałe, wszystko tylko na chwilę, jakby życie nie było tu i teraz, naprawdę, ale było jedynie namiastką, przedsmakiem tego, co dopiero nastąpi. Bohaterowie mieszkają nawet w autobusach, jakby ciągle byli w podróży, w oczekiwaniu na coś lepszego.

   

Tempo spektaklu, bardzo powolne, zmusza do refleksji nad sensem życia, zakończonego w każdym przypadku śmiercią,  ale wzmacnia tez wrażenie, że patrzy się na jakąś wielką poczekalnię, czas dłuży się tak, jak tam.

Sztuka ukazuje doskonale ludzką samotność w tłumie. Postaci żyją „na kupie”, okno w okno, ale jednocześnie są niemiłosiernie samotni, niby rozmawiają, ale jakby ze świadomością tego, że i tak nie zdołają dotrzeć do drugiej osoby i porozumieć się z nią na tyle, by być blisko.

Jednym z wielu tematów sztuki jest różnego rodzaju odchodzenie – od oddalania się od siebie w samotność, wyjazdu, podróży, do śmierci. Duża liczba pogrzebów w sztuce nadaje jej wymiar groteskowy. Śmierć staje się nieodłączną towarzyszką bohaterów, tragiczną, ale jednak dającą możliwość przejścia do lepszego świata.

Myślą przewodnią tej sztuki i jednocześnie jej kwintesencją wydają mi się słowa, które wypowiada Motke, jeden z bohaterów, w modlitwie pogrzebowej: Panie, nie pozwól nam zapomnieć o śmierci między pogrzebami.